Parkowanie autobusów regulowane jest szeregiem przepisów, które w 2025 roku zyskały kilka istotnych aktualizacji. W artykule omawiamy najnowsze wymogi prawne, obowiązujące odległości oraz miejsca objęte zakazem parkowania autobusów, aby każdy kierowca mógł uniknąć kosztownych mandatów i zadbać o bezpieczeństwo pasażerów.

Parkowanie autobusu jeszcze kilka lat temu kojarzyło się głównie z wyszukaniem wystarczająco długiej zatoki na pętli lub przy dworcu. Od 2025 roku sytuacja diametralnie się zmieniła: nowelizacja Prawa o ruchu drogowym, rozporządzenia wykonawcze oraz uchwały rad gmin wprowadziły kilkanaście zupełnie nowych obowiązków, ograniczeń i wysokich kar finansowych. Poniższy poradnik gromadzi w jednym miejscu wszystkie najważniejsze informacje, dzięki którym zawodowy kierowca lub właściciel firmy przewozowej uniknie mandatów sięgających 3000 zł, odholowania pojazdu i utraty punktów karnych. To także przewodnik po praktycznych aspektach: gdzie wolno parkować, jak rozpoznać legalne miejsce postoju, jak długo można stać w strefie „K+R” i w jaki sposób technologia pomaga w codziennej pracy za kierownicą autobusu.

Dlaczego znajomość przepisów parkowania autobusów jest kluczowa w 2025 roku?

Rynek przewozów pasażerskich w Polsce rośnie średnio o 4,8 % rocznie (dane GUS, 2024), a coraz więcej gmin zachęca turystów do korzystania z transportu zbiorowego, jednocześnie ograniczając wjazd dużych pojazdów do zatłoczonych centrów miast. Skutkiem tych trendów jest rosnąca liczba lokalnych zakazów, nowych znaków drogowych oraz wprowadzanych stref tzw. niskiej emisji hałasu i spalin. Dla kierowcy oznacza to konieczność nieustannego aktualizowania wiedzy i szybkiego reagowania na zmiany ogłaszane często z kilkutygodniowym wyprzedzeniem.

Warto podkreślić, że od stycznia 2025 r. Inspekcja Transportu Drogowego (ITD) oraz straże miejskie zyskały narzędzie pozwalające na elektroniczne sprawdzanie, czy kierowca korzysta z wyznaczonego miejsca postojowego. Kontrola może zostać przeprowadzona nawet bez fizycznego zatrzymywania pojazdu – wystarczy odczyt tablic rejestracyjnych przez miejski monitoring.

Najważniejsze akty prawne regulujące parkowanie autobusów

Ustawa Prawo o Ruchu Drogowym – kluczowe zapisy po nowelizacji 2025

Nowelizacja, która weszła w życie 1 stycznia 2025 r., dodała do art. 49 ustawy PoRD ust. 2b i 2c, definiujące „strefę zakazu parkowania dla autobusów” oraz precyzujące kary pieniężne. Uzupełniono również art. 130a, rozszerzając katalog przesłanek do odholowania pojazdu o „blokowanie infrastruktury pieszej przez pojazdy o długości powyżej 8 m”. W praktyce oznacza to, że nawet krótkie busy mogą zostać usunięte z drogi, jeśli zajmują chodnik, którym nie da się przejść z wózkiem dziecięcym.

Do ustawy dodano także pojęcie „autobusu turystycznego” (minimum 17 miejsc siedzących) oraz „autobusu miejskiego” (przewóz regularny w granicach jednej gminy), co pozwala samorządom wprowadzać różne reżimy parkowania dla obu kategorii pojazdów.

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 18.12.2024 r. w sprawie warunków technicznych parkingów autobusowych

Rozporządzenie precyzuje minimalną szerokość stanowiska (4,0 m) i długość (15,0 m) dla autobusów o długości powyżej 12 m oraz nakazuje oznakowanie strefy manewrowej pasem bezpieczeństwa szerokości 0,5 m. Wprowadza także jednolity piktogram – biały symbol autobusu na niebieskim tle z numerem strefy (A, B lub C), który określa maksymalny czas postoju:

• Strefa A – 15 min (najczęściej przy atrakcjach turystycznych lub hotelach)
• Strefa B – 60 min (dworce, parkingi przy obiektach sportowych)
• Strefa C – bez ograniczeń czasowych, ale tylko w godzinach 22:00–6:00

Brak respektowania limitu czasu grozi mandatem 500–800 zł oraz odholowaniem pojazdu przy drugim naruszeniu w ciągu 24 h.

Strefy zakazu parkowania – nowe regulacje i ich praktyczne konsekwencje

Obszary o dużym natężeniu ruchu pieszych

Zgodnie z analizami Krajowego Centrum Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego (KCBRD, raport 2025), 40 % wypadków z udziałem autobusów w miastach miało miejsce w odległości mniejszej niż 50 m od przystanków tramwajowych lub galerii handlowych. Ustawodawca odpowiedział na ten problem, ustanawiając „strefę ochronną pieszego” – w promieniu 100 m od wytypowanych skrzyżowań, przejść podziemnych i centrowych deptaków parkować mogą wyłącznie pojazdy z zezwoleń C-1 lub C-2 (autobusy szkolne, komunikacji miejskiej, przewóz osób z niepełnosprawnościami). Wjazd turystycznego autokaru bez zezwolenia skutkuje mandatem 2000 zł.

Otoczenie szkół, szpitali oraz obiektów użyteczności publicznej

Nowelizacja PoRD rozszerzyła art. 49 ustawy, wskazując, że parkowanie autobusu w odległości mniejszej niż 20 m od bramy szpitala bez wyznaczonego miejsca jest wykroczeniem. Przepisy te powiązano z programem „Bezpieczna Szkoła Plus”, dlatego w pobliżu placówek oświatowych ustawiono dodatkowy znak B-37a („Zakaz postoju autobusów”). Dodatkowo, aby ułatwić wysadzanie dzieci, wprowadzono zunifikowane zatoczki „Kiss & Ride – Bus” z limitem 5 min, sygnalizowane inteligentnym wyświetlaczem odliczającym czas.

Wyznaczone miejsca postojowe – jak je rozpoznać i poprawnie z nich korzystać?

Nowe oznakowanie pionowe i poziome

Zmiany z 2025 r. ujednoliciły wygląd znaków:

• znak D-18b – „Parking autobusowy” – niebieska tablica z białym symbolem autobusu i literą oznaczającą strefę czasową;
• tabliczka T-30d – wskazuje wymiar stanowiska i kierunek wjazdu (np. „15 m x 4 m, wjazd tyłem”);
• linia P-24b – biały kontur autobusu malowany na jezdni wewnątrz prostokąta.

Znaki te obowiązują w całej Polsce – brak lokalnego oznakowania czerwoną tablicą lub barierką nie jest już wymówką dla kierowcy. ITD podkreśla, że „znak poziomy jest równorzędny ze znakiem pionowym”, więc złamanie nakazu postoju przodem, gdy wymagany jest tył, niesie identyczne konsekwencje jak stanie poza wyznaczoną strefą.

Minimalne wymiary i odstępy manewrowe

Rozporządzenie MI wymusza zachowanie 0,8 m odstępu między skrajnym pasem ruchu a skrajnią autobusu. Jeśli zatoka jest krótsza niż 12,5 m, przewoźnik musi wystawić trójkąt ostrzegawczy i włączyć światła awaryjne, aby poinformować osobę nadzorującą ruch (najczęściej policję lub straż miejską) o „postoju awaryjnym”. Za brak takiego oznakowania grozi mandat 300 zł.

Zmiany w przepisach dotyczących czasu postoju

W miastach powyżej 500 tys. mieszkańców Rady Miast mogą wprowadzić „dynamiczne limity” czasu postoju, których długość jest uzależniona od natężenia ruchu oraz poziomu zanieczyszczeń lotnych PM10. W praktyce oznacza to, że w godzinach szczytu autokar turystyczny może mieć skrócony dopuszczalny postój z 60 do 30 min, a w dniach, gdy poziom smogu przekracza 100 µg/m³, zakaz parkowania może obowiązywać w ogóle. Informacje są wyświetlane na tablicach VMS (Variable Message Signs) oraz w aplikacjach mobilnych (np. e-Parking Bus).

Po godzinie 22:00 w strefach mieszkalnych wprowadzono dodatkowe ograniczenia hałasu: silnik wysokoprężny autobusu nie może pracować na biegu jałowym dłużej niż 60 sekund. Złamanie przepisu to mandat 800 zł i 2 punkty karne.

Zwiększone kary i procedura odholowania pojazdu

Zgodnie z taryfikatorem obowiązującym od 1 lutego 2025 r.:

• parkowanie w strefie zakazu – 1500–3000 zł;
• blokowanie ruchu tramwajowego lub pieszych – 2000 zł + koszt odholowania (średnio 1200 zł);
• przekroczenie czasu postoju o ponad 50 % – 800 zł;
• pozostawienie autobusu na chodniku bez 1,5 m przejścia – 1200 zł.

Odholowanie pojazdu następuje po 30 min od wystawienia dyspozycji, jeśli kierowca lub właściciel nie podejmie czynności usunięcia pojazdu. Koszt holowania można zmniejszyć o 50 %, jeśli odbiór nastąpi w ciągu 4 h od umieszczenia pojazdu na parkingu depozytowym.

Odległości, których musisz przestrzegać – praktyczny poradnik

Skrzyżowania, przejścia dla pieszych, przystanki komunikacji

Choć większość kierowców zna ogólne zasady 10 m od skrzyżowania i 15 m od przystanku, nowelizacja PoRD wprowadziła odrębne wartości dla autobusów:

• 25 m od skrzyżowania z sygnalizacją świetlną – w praktyce obejmuje to wiele skrzyżowań o wydłużonych promieniach łuku;
• 20 m od przejścia dla pieszych – liczone od znaku „Zebra” D-6, a nie od pierwszej linii pasów;
• 35 m od krawędzi przystanku tramwajowego lub autobusowego, jeśli autobus nie obsługuje tego przystanku.

ITD podaje, że 60 % mandatów w 2024 r. związanych z parkowaniem autobusów dotyczyło nieprawidłowej odległości od przejścia dla pieszych. Najczęściej popełnianym błędem jest mierzenie dystansu od poziomych pasów, a nie od znaku pionowego.

Najczęstsze błędy kierowców autobusów związane z parkowaniem – i jak ich uniknąć

Na podstawie analizy 1657 kontroli ITD w pierwszym kwartale 2025 r. wyróżniono pięć kluczowych błędów:

1. Brak wcześniejszej rezerwacji miejsca postojowego – w dużych atrakcjach turystycznych (Kraków, Warszawa, Gdańsk) większość stanowisk rezerwuje się online; kierowca bez rezerwacji często staje „na chwilę”, łamiąc limity czasowe.
2. Niewyłączenie silnika podczas oczekiwania na grupę – oprócz kary finansowej rośnie ryzyko awarii filtra DPF; warto zaplanować pobyt w kawiarni dla pasażerów, aby nie kusiło ich szybkie wejście do rozgrzanego pojazdu.
3. Zatrzymanie na przystanku komunikacji miejskiej – nawet jeśli ruszamy przed przyjazdem autobusu linii 102, jest to wykroczenie kwalifikowane jako „utrudnianie ruchu uprzywilejowanego” (tak traktuje się pojazdy komunikacji publicznej).
4. Zatrzymanie na wzniesieniu bez klinów zabezpieczających – rozporządzenie MI nakazuje wozić dwa kliny, gdy kąt nachylenia przekracza 8 %. Mandat 300 zł, ale co gorsza – utrata reputacji firmy w razie incydentu.
5. Parkowanie „na raty”, czyli pozostawienie części pojazdu poza wyznaczonym prostokątem – nowy system kamer z funkcją fotomapy od razu wykrywa naruszenie i automatycznie wystawia grzywnę.

Technologia i aplikacje wspierające kierowców w 2025 roku

Rozwój ITS (Intelligent Transport Systems) znacząco ułatwia kierowcom życie:

• e-Parking Bus – ogólnopolska aplikacja pokazująca dostępność 1323 miejsc dla autobusów, ze zdalną rezerwacją i opłatą online;
• Pojazd 360° – system kamer dookoła pojazdu w technologii HD z algorytmem wykrywania linii parkingowych; podpowiada, czy wielkość zatoki odpowiada długości autobusu, redukuje ryzyko kolizji przy manewrach;
• GreenStop – moduł telematyczny kontrolujący czas pracy silnika na biegu jałowym, wysyłający alert do kierowcy po 45 s;
• NaMapa – platforma z aktualnymi uchwałami rad miast, automatycznie aktualizującymi trasę, gdy pojawi się nowe ograniczenie w zakresie parkowania autobusów.

Jak wynika z badań Politechniki Warszawskiej (2025), flota korzystająca z pełnego pakietu systemów ITS zmniejsza liczbę naruszeń przepisów parkowania o średnio 73 %, co przekłada się na oszczędności rzędu 15 tys. zł rocznie na jednego autobusu przy założeniu 40 wyjazdów w ciągu roku.

Checklista bezpiecznego i legalnego parkowania autobusu

Przed zatrzymaniem pojazdu warto przejść następujące kroki:

1. Sprawdź w e-Parking Bus lub NaMapa dostępność i status strefy czasowej (A, B, C).
2. Zmierz w myślach odległość od skrzyżowania czy przejścia – minimum 20–25 m.
3. Ustal, jak długo będziesz parkować. Jeśli przekraczasz 15 min w Strefie A, znajdź miejsce typu B lub C.
4. Zgaś silnik najpóźniej po 60 s postoju. Włącz oświetlenie awaryjne, jeśli zatoka jest krótsza niż pojazd.
5. Wysuń kliny pod koła na nachyleniu >8 % lub gdy zalecają to znaki T-30d.
6. Sprawdź, czy cały obrys autobusu mieści się w linii P-24b. Kamera 360° to najlepszy przyjaciel kierowcy!
7. Zapisz godzinę przyjazdu w dzienniku elektronicznym. W razie kontroli masz dowód przestrzegania limitu czasu postoju.

Podsumowanie

Rok 2025 przyniósł największe od dwóch dekad zmiany w przepisach dotyczących parkowania autobusów. Wyższe mandaty, rozszerzone uprawnienia do odholowania pojazdu, dynamiczne limity czasu postoju oraz nowe strefy zakazu parkowania wymagają od kierowców dużo większej czujności niż dotychczas. Kluczem do sukcesu jest zawczasu zaplanowana trasa, rezerwacja miejsca postojowego i korzystanie z narzędzi ITS.

Dzięki wiedzy zgromadzonej w tym artykule nie tylko unikniesz kosztownych kar, ale również zwiększysz bezpieczeństwo pasażerów i pieszych, przyczyniając się do płynniejszego i bardziej ekologicznego ruchu w polskich miastach. Pamiętaj: świadomy kierowca to bezpieczny kierowca. Powodzenia na trasie!